29.09.2008

Meraklı, Minik Gözler

Ebru AKKAŞ
05.03.2007 tarihinde Milliyet Kitap Eki'nde yayımlanmıştır.

Dünyayı keşfetmek için bakan meraklı, minik gözler. Çocuk gözleri... "Çocuklar İçin Sanat Kitabı", bu gözlere bakmayı değil de görmeyi öğretmeyi hedefleyen bir yapıt.

Çocuklar İçin Sanat Kitabı", Phaidon Yayınevi'nin sanatla ilgilenenlerin bir referans kitabı olan ve Ortaçağ'dan günümüze beş yüz büyük sanatçının yapıtının yer aldığı, "The Art Book / Sanat Kitabı"ndan çocuklar için yaptığı bir uyarlama. Kitapta, çocuklar için özenle seçilmiş otuz tane sanatçı ve yapıtı yer alıyor. Bunların arasında Leonardo da Vinci, Botticelli, Degas, Rembrant, Andy Warhol ve elbette Picasso var. Resimler ve fotoğraflar da cabası.

Aslında sanat tarihinde oldukça önemli yerlere sahip bu sanatçı ve yapıtları çocuklara anlatabilmek o kadar da kolay değil. Her ne kadar yapıt, "Sanat Kitabı"ndan uyarlansa da hedef kitle çocuklar olunca bu uyarlama zorlu ve özverili bir çalışma gerektiriyor. Akıcı bir dile sahip olan kitap, çocukları oyundan koparmıyor, tam tersine onlara yeni bir eğlence sunuyor.
Resimlere daha dikkatli bakmalarını sağlamak için bilmecelerle çocuklar yönlendiriliyor.
Her bir yapıtın sanatçısı ve tekniği ile beraber bunların neden ve nasıl üretildiği de ele alınıyor. Eserle ilgili vurgulanmak istenen noktalarsa koyu renkli harflerle basılı sorular olarak dikkat çekiyor.

İlham perisi mi?

Kitapta, sanatçıların ilham perisinin gelmesini beklemedikleri ya da sihirli değneklerinin bir dokunuşu ile o yapıtların ortaya çıkmadığı da güzel bir dille aktarılıyor. Sanatın disiplin ve emek gerektirdiği... Bir de estetik duygusunun güzel şeyler görmekle geliştiği...

Kitabın sayfalarında biraz gezinirsek... Manav tezgâhından etkilenen Arcimboldo'nun dört portresinin aslında dört mevsimi temsil ettiği, Bruegel'in "Köy Düğünü" resminin dört yüz yıl önce nasıl yaşandığı hakkında bize doyurucu bilgiler verdiği, "Mona Lisa" tablosunun Leonardo da Vinci için neden bu kadar önemli olduğu, Hokusai'nin neden sürekli Fuji Dağı'nı çizdiği, dünyanın en eski karikatürünün Martini'ye ait olabileceği, Holbein'in "Elçiler" tablosu üzerinde bir dedektif titizliği ile çalışılması gerektiği gibi birbirinden farklı bilgiler yer alıyor. Ayrıca Van Gogh'un kulağını kesmesi örneği gibi sanatçıların hayatlarına dair ilginç notlar da kitaba renk katıyor.

Büyüklere de hitap ediyor

Kitabın sonunda yer alan "Daha fazlasını bilmek ister misin?" bölümünde ise, sanatçıların hangi dönemde yaşadıkları ve yapıtlarının hangi müzelerde bulunduğu mevcut.

Sanat kitapları, basımı maliyetli olduğu için, yayıncılar tarafından pek tercih edilen bir tür değil. Mimari ve sanat öğrencilerinin vazgeçemediği YEM (Yapı Endüstri Merkezi) Yayın, ne mutlu ki bu kez çocukları unutmamış. Her çocuğun yetenekli olmasını, harikalar yaratmasını beklemek elbette yersiz. Ama onu sanattan anlayan birisi olarak yetiştirmek o kadar da zor değil. Yeter ki biz biraz ilgi gösterip onlara görmeyi öğretelim, katıldıkları sanatsal bir etkinlikte meraklarını tatmin etmek için yönelttikleri sorulara sabırla yanıt verelim.